بررسی آیات قسم در قرآن - نُّورٌ عَلَى نُورٍ (یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَن یَشَاء)

از عدالت نبود حکم نمودن به گمان . [نهج البلاغه]

نُّورٌ عَلَى نُورٍ (یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَن یَشَاء)

پست الکترونیک

قسم خداوند و اثبات نبوت رسول

بِسمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

ن وَ الْقَلَمِ وَ مَا یَسطرُونَ(1) مَا أَنت بِنِعْمَةِ رَبِّک بِمَجْنُونٍ(2) وَ إِنَّ لَک لاَجْراً غَیرَ مَمْنُونٍ (3) وَ إِنَّک لَعَلى خُلُقٍ عَظِیمٍ(4) القلم

ن ، سوگند به قلم و آنچه با قلم مى نویسند (1) که تو به خاطر نعمتى که پروردگارت به تو ارزانى داشته دیوانه نیستى (2) و براى تو اجر و پاداشى عظیم و همیشگى است(3) و تو اخلاق عظیم و برجسته اى دارى (4)

فَلا أُقْسِمُ بِمَا تُبْصِرُونَ(38) وَ مَا لا تُبْصِرُونَ(39) إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسولٍ کَرِیمٍ(40) الحاقه

(هر چند حاجتى به سوگند نیست با اینحال ) سوگند به همه آنچه که شما مى بینید (38) و آنچه نمى بینید (39) که قرآن سخن رسول بزرگوارى است (40)

وَ المُرسَلاتِ عُرفاً (1) فَالعاصفاتِ عَصفاً (2) وَالنّاشِراتِ نَشراً (3) فَالفا ر ِقاتِ فَرقاً (4) فَالمُلقیاتِ ذکراً (5) عُذراً اَو نُذراً (6) المرسلات

سوگند به فرستادگان پیاپی (1) و توفندگان توفنده (2) و سوگند به افشانندگان افشانگر ( به فرشتگان گشاینده و پراکن کننده کُراسّه های( دفاتر) خواندنی برای پیغمبران (3) و جداسازان جداکننده(کسانیکه پیغام خدای بر پیغمبران را برای فرق میان حق و باطل می افکنند)(4) پس القاء کننده های ذکر(فرشتگانی که قرآن را بر دل و گوش پیغمبر می افکنند)(5) برای باز نمودن عذر یا آگاه کردن و بیم دادن (6)

قلم : منظور از قلم مطلق قلم ، و مطلق هر نوشته اى است که با قلم نوشته مى شود ، شاید هم مراد از قلم ، قلم اعلى ، یعنى قلم آفرینش است

یسطرون: به معناى صفى از کلمات نوشته شده ، و یا از درختان کاشته شده ، و یا از مردمى ایستاده است ، و منظور از ما یسطرون : آن اعمالى که کرام الکاتبین مى نویسند

مقام خداوند متعال بالاتر از آن است که مانند خلق با سایرین گفتگو کند بنابراین به واسطه حکمتش راه وحی را برای سخن گفتن با خلق در نظر گرفت (وحی قانون الهی است که بشر را به سوی سعادت واقعی هدایت میکند چه دنیوی چه اخروی ...) چه هوشمندانه و مدبّرانه انسان های بزرگواری مانند حضرت محمد صلوات الله(انسانی معمولی مانند سایر بندگان خداوند با نیازهای روحی وجسمی مشابه اما نمونه بارز اخلاق نیکو و حسنه و اسلامی) را برای سوق دادن بشر و هدایتش به راه سعادت و کمال بر میگزیند... و در کلام حق ، حقانیّت فرستاده بزرگوارش را یادآور میشود ...

اثبات نبوت :

· بدون شک علم و عقل بشر کافى نیست براى تحقیق در مسائل آخرت و تشخیص اینکه چه چیز براى سعادت اخروى نافع است و چه چیز مضر!؟! و اصلا اگر نبی خدا نبود آیا ما میتونستیم به عالم برزخ و آخرت و عالم بعد از مرگ علم پیدا کنیم ؟ و خودمون رو برای عالمی که عالم حساب و بررسی اعمال خوب و بد ماست آماده کنیم ؟؟؟

· اعتقاد به اصل نبوّت خود یکی از مصادیق مهم ایمان به خداست ...

· نیاز ما به انبیاء برای رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی حتمی است زیرا سعادت بشر بستگى دارد به افکار و اعتقادات و اخلاقیات و اعمالش در این دنیا ، همچنانکه قرآن عزیز میفرماید نبوّت و رهبری پیامبری از میان خود مردم برای هدایت و پاک کردن نفوسشان نعمت و منّتی بود بزرگ برای مردم (مومنان)... و او کسی نبود جز معتکف درگاه عزّت ، مجاور محلّه محبّت ، درّی از صدف قدرت الهی ، دُرِّ دریای رسالت ( محمّد ) صلوات الله ...

· خداوند در قرآن عزیز میفرماید آنچه پیامبر مردم را به سویش هدایت میکند صراط مستقیم است و همان چیزیست که خداوند مردم را به سویش هدایت میکند پس هدایت خداوند و پیامبر یک هدایت و دعوت است و امّا این نور سرشار از عشق و ایمان برای کسی مفید است که خواهان حقیقت است و نه آدم چسبیده به دنیا ...

· ( برجستگی اخلاقی و دینی ) به برکت اسلام و قرآن یعنی : (عقل کامل ، سیرت مرضیه ، و پاکی ایشان از هر عیب ، و آراستگی به صفات پسندیده ای همچون صداقت و راستی ، علم و دانش ، صبری توصیف ناپذیر ، لطف و محبتی بی نظیر ، موقع خشم و غضب زمام اختیار از کفشان ربوده نمیشد و با آب عفو و غفران قلب خود و دیگران را از کینه ها پاک میکرد ... پایه های اخلاقی فردی واجتماعی پیامبر در دوران جوانیش استوار گشت تا جایی که به محمد امین شهرت یافت ) و بهار وحی با نور رحمت در روی او ، نور عبرت در چشم او ، نور حکمت در زبان او، نور توحید در طاعت و عبادت او ، نور خدمت در قدم او و نور تسلیم در تعظیم او شکوفا شد...

· خداوند در سوره قلم به اقتضای شرایط خاصی که در جامعه حاکم بوده و برای دلداری و البته توصیف مقام پیامبر که قبل از بعثت نزد همه امین و بزرگوار بود و بعد از بعثتش نزد همه مورد توهین و آزار قرار می گرفت، به 2 چیز سوگند یاد کرد : به قلم و به آنچه می نویسند : لغات ، حروف ، واژه ها و مفاهیم عمیق قرآن عظیمی که پیامبر آنرا تلاوت میفرمود کجا و قلم و نوشته های حتی چیره دست ترین و برترین قلم بدستان کجا؟! عظمت و قدرت این کتاب الهی خود بیانگر والا بودن مقام و شان پیامبر نزد خداوند متعال است و قرآن خود بهترین شاهد است که تو نه تنها به خاطر دعوتت و و عنایتی که خداوند به شما داشته و تلاشی که میکنی دیوانه نیستی بلکه پاداش عظیم ، مستمر و قطع نشدنى (اجر غیر ممنون) در انتظار توست (قرآن حق است و کاملا با واقعیات موافق است و جنبه ذهنی و پنداری ندارد و با نیازهای فطری و اجتماعی انسان هماهنگی دارد و میزان و وسیله ای برای سنجش عقاید و اعمال انسان است و محتوای آن نشان میدهد از علم الهی سرچشمه گرفته و همین خود دلیلی محکم و عظیم برای اثبات صدق دعوت و رسالت رسول خاتم ..)

· سوگند به نعمت مبارک ، عظیم و خزانه دار علوم ( قلم و نوشتن):(ن) دوات است و (قلم) خامه ای از نور و نویسنده خداوند غفور، که لوح کردار و رفتار مخلوقی چون محمد را بر دفتر یاقوت نوشت! و لوح قلب محمد ( با اینکه بی سواد بود ) با قلم فضل و لطف الهی سرشار از علم و معرفت و ایمان شد . تا همگان بدانند هر چه میگوید همه از وحی پاکی است که عطیه الهی برای بشریت است ...

· به قلم و به آنچه می نویسند : تو اخلاق بلندى دارى، برازندگى هاى اخلاقى تو حقانیت تو و راه و روش ترا ثابت میکند

· فرشتگان بارگاه الهی (در پست قسم خداوند به ملائک مقرب درگاه به زیبایی مقام این تسیح گویان توصیف شد)که به دستور حق ، آیات نورانی کتاب خدا را برای تمیز حق از باطل و هدایت قلوب تشنه ایمان و پاکی بر دل و جان نورانی محمد(ص) می گسترانند ، گواه استوار و محکمی بر حقانیت محمّد و الهی بودن دعوت و امانتش هستند ...

و محمد به برکت نعمت ارجمند و گرانقدر قرآن با عشق، به خداوند لبیک وفا گفته و تمام مصائب و رنج های این رسالت سنگین و مهم را با توکّل به خالق هستی به جان خرید و چه اجر و پاداشی نیکوتر از مودّت اهل بیت و واجب کردن محبت مردم به ایشان که وسیله ای است برای رجوع و اخذ معارف دینی و مرجع علمی قرار دادن ایشان و ادامه راه پیامبر که همان ولایت ائمه معصومین است ...

کلمات کلیدی :

مرزلن ::: جمعه 87/3/17::: ساعت 11:21 صبح

نظرات دیگران: نظر

قسم و انواع ادبیات به کار رفته

بسم الله الرّحمن الرّحیم

سوره های : زخرف آیات 2 و 3 // طارق 11 تا 14

وَالْکِتَابِ الْمُبِینِ (2) إِنَّا جَعَلْنَاهُ قُرْآناً عَرَبِیّاً لَّعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ (3)

سوگند به کتاب مبین [و روشنگر]، «2» که ما آن را قرآنى فصیح و عربى قرار دادیم‏، شاید شما [آن را] درک کنید! «3»

وَالسَّمَاء ذَاتِ الرَّجْعِ (11) وَالْأَرْضِ ذَاتِ الصَّدْعِ (12) إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ (13) وَمَا هُوَ بِالْهَزْلِ (14)

سوگند به آسمان پرباران‏، «11» و سوگند به زمین پرشکاف [که گیاهان از آن سر برمى‏آورند]، «12» که این [قرآن‏] سخنى است که حقّ را از باطل جدا مى‏کند، «13» و هرگز شوخى نیست‏! «14»

واژگان :

جعل : آفریدن ‌،به وجود آوردن ،ساختن و انجام دادن ، گمان بردن ، گردانیدن و عوض کردن ، بر پا ساختن ، بر سر جای خود قرار دادن

عربی : ساکن کشورهای عرب ، مقابل عجم ، آب صاف بسیار

رجع : باز گشت ، بارانی که پس از باران بیایید ، منفعت ، سود ، گیاه بهاری

صدع : شکاف ، پاره ای از چیزی ، گیاه

فصل : مانع میان دو چیز ، محل پیوند دو استخوان در بدن ، فراغ از چیزی ، فصلی از کتبا ، یک پرده نمایش ، روز دین ، حکم قاطع و رد نشدنی

هزل : سست ، لاغر ، شوخی و یاوه

شریف : انسان بزرگوار ، بلند تر از هر چیز

در اثبات اینکه قرآن کلام و معجزه پیامبر، همان کلام خداوند است ما را در بیان عنوان بحث کمک شایانی خواهد کرد .

جان پاک و شریف پیامبر مرکز فرود وحی است به واسطه جبرئیل که بنا به تعبیر قرآن ، پیامبر بشری است مانند تمام انسانهای دیگر، این واسطه های خیر خداوند برای رسیدن وحی به زمین آنچه را که با خود دارند امانت و صداقت است و هر دو دارای صفت (( امین بودن)) می باشند ، که ملاک اصلی و اساسی در انتقال وحی است بطوری که هیچ خدشه و خلجانی بر پیکره وحی وارد نشود و درهنگامه نزول وحی جنبه های انسانی پیامبر دیگر ملاک قرار نگیرد و ین جز آنکه روح مقدس پیامبررا ملاک قرار دهد چیزی نیست ، و درواقع وحی به جان پیامبرنازل می شود و بر قلب پاک و نازنین او.

پیامبران ومعصومین و اولیاء خدا آنچنان به خدا نزدیک هستند که انفکاک آنان از خدا اگر شناخت از سلسله مراتب و نزدیکی آنان نداشته باشیم بسیار سخت است و آنان چنان در خدا فانی می شوند که کلامشان عین کلام خدا و امر و نهی و حب و بغضشان نیز عین خداست ، در این نزول کلام خداوند ، حتی جان پیامبر خدا نزدیک تر از جبرئیل امین است تا این اندازه که اگر گفته شود ، قرآن کلام حضرت محمد ( ص) و یا گفته شود که قرآن معجزه حضرت محمد ( ص) از طرف خداوند است، هر دو به یک معناست. زیرا هر دو تای آنها به یک اصل بر می گردد .

زیرا اگر به یکی ازاین دوتعبیر تاکید داشته باشیم نفی دیگری نیست چون هر دو به یک اندازه به خد منسوب هستند و این کتاب حاصل شخصیت پاک رسول خدا بوده که اذن خداوند چنین تعلق گرفته است .

واین قرآن که به زبان عربی مانند آب صاف و زلال می باشد دارای ویژگیهایی است که عبارتست از:

1- غنای زبان ازنظردستور زبان با در نظر گرفتن صرف و نحو آن که (( صرف )) آنیافتن واژگان بی غش و خالص است و(( نحو )) آن حکایت ازعلمی است در مورد اعراب کلمات و قواعد درست خواندن و نوشتن .

2- غنای زبان از نظرتعداد لغات و واژه ها وهم چنین قدرت معرّب سازی کلماتی که وارد این زبان می شود .

3- غنای زبان از نظر فصاحت و بلاغت ، که در( بلاغت زبان ) دانستن کلام مطابق با اقتضاء و مقام و مناسب حال مخاطب است و هم چنین خالص بودن کلام از نظر ضعف تالیف و در( فصاحت زبان ) عربی باید روان بودن و خالص بودن کلام هم از نظر ( ضعف تالیف و تنافر و تعقید ) آن در نظر گرفت .

در دور بودن از تنافرازنظر ادبی یعنی شتسرهم در یک جمله آوردن یک معنا از کلمه ای که تلفظ آن دشوارباشد بحث می کند که کلام حق ازآن به دوراست و برای تعقید که به معنای سخن پیچیده گفتن و یا درهم کردن کلمات است وگفتن کنایات بعید ، به سادگی دیده می شود که کلام حق از این قاعده نیز به دور می باشد .

4- غنای زبان از نظرآوا شناسی واژگان که با ضرب آهنگی شیرین بیان شده است و در قرائت ، این زیبایی به وضوح دیده می شود .

5- غنای زبان از نظر هنگین بودن آن از نظر عروض و قافیه

6- غنای زبان از نظر جمله آرایی و دسته بندی خود قرآن

تمامی این ویژگیها ، قرآن را با رز و مشخص نموده و آنرا ازگزند دست بردن بر آن دور نگه داشته وقار و سنگینی قرآن خود بهترین گزینه ، برای مصون نگهداشتن این کتاب الهی است و به تعبیری صاحب کتاب نگهدارآن است واز خود دفاع می کند ، مضاف براینکه معصومین هم با جان پاکشان حافظ و نگهبانآن می باشند واینگونه است که این کتاب جاودانه می شود و قابل دسترس برای همه و قابل فهم برای هر اندیشه و هرکس به اندازه بضاعت خویش بهره مند می گردداین نیست مگر اینکه گفته شود فرهنگ و ادبیات قرآن از یکسو آمیخته با جان هر کسی است و از طرف دیگرزبان فهم هراندیشه ای نیزمی باشد .

قسم یاد کردن به چنین کتابی حق مسلم این کتاب شریف است و قسم ، دلالتی است محکم بر حضور دائمی این کتاب در صحنه های زندگی با دریافتی ساده و قابل فهم و جاری در همه هستی

کلمات کلیدی :

مرزلن ::: پنج شنبه 87/3/9::: ساعت 8:47 صبح

نظرات دیگران: نظر

عناوین آیات (( قسم های قرآنی ))

بسم الله الّرحمن الّرحیم

باید بدانیم قرآن کلام صدق که از ناحیه خداوند صادر شده است ؛ که راستی و درستی از همه وجود و ماهیت این کتاب آسمانی هویداست تنها به این دلیل که کلام پروردگار است حال با توجه به این معنا چرا خداوند با وجود این دلیل و وحی شدن این کتاب به پیامبرامین و درستکار باز به بعضی از موارد قسم یاد می کند ؟ این بدین معنااست که درک ما از قرآن بنا به برداشتهای خودمان است و تعبیرات ما ملاک قرار میگیرد و چون این حرکات برای خداوند روشن است لذاست که در پاره ای از موارد به جهت هدایت و توجه ما برای غفلتهایی که عارض ما می شود این قسم ها را یاد نموده و نوعی تاکید بر مطلب می باشد اما ؛ پاره ای از موارد نیز به جهت اغواهای شیطانی امکان اتفاق افتادن انحراف شدید می باشد بر این اساس و موارد دیگر این قسمها لازم و ضروری بنظر می رسد .

برای روشن شدن و استفاده هر چه بهتر از حروف قسم برای نوشتن پستهای قسم مطالبی رو هر چند موجز اما لازم برای یاد آوری میاوریم تا با توجه به این رهنمایی خود قرآن قابل لمس تر شده و همین امر در بهبود درک مطالب کمک شایانی خواهد نمود اما لازمه آن دل سپردن به مضامین قرآنی است .

در استخراج آیات قسم که زحمت دوستان پشتوانه این کار عظیم هست توجه به سه گزینه در این چارت که همه دوستان هم دارند شایسته است ؛ اول حرف قسم قرآن است دوم به عنصری که قسم به آن یاد شده سوم هم علت قسم هست که در تجزیه و تحلیل های این سه فاکتور مطالب ارزنده ای به دست خواهد آمد و هم چنین باید بدانیم خروف قسم سه است (( واو )) قسم که مخصوص اسم ظاهری است که بعد از حرف قسم میاید مانند والتین والضحی و...... و اما (( تا )) قسم که همیشه با اسم جلاله الله همراه است و و بالاخره (( با )) قسم که غالبا بر سر هر چه که بخواهیم به آن سوگند یاد کنیم می آید و بقیه حروف قسم غالبا از حروف جارّه است ؛ باید بدانیم ( قسم به ناچار باید جوابی داشته باشد ) این جواب قسم میتواند هم جمله اسمیه و یا فعلیه باشد اینها مطالبی بود که در برداشت های ما از ایات قسم ما را کمک خواهد کرد انشالله

عناوین استخراج شده از ایات قسم

1- قسم خداوند و انحراف از ایمان توسط مرد // نساء 65 ‘ حجر 72 ‘ انبیاء 57

2- قسم خداوند و پاداش و جزای اعمال // حجر 92 ‘ صافات 56

3- قسم و اهداء نعمت توسط پروردگار // نحل 63 ‘ یس 2

4- قسم و اقرار انسان در مقابل خدا // شعراء 97

5- قسم و اثبات اصول دین // صافات 1 و 2 و 3

6- قسم به جهت سر کشی و دشمنی و خروج از عدالت // ص 1

7- قسم خداوند و اغوای های شیطان قسم خورده // ص 82 ‘ ص 84

8- قسم و نوع ادبیات آن // زخرف 2 ‘ طارق 11

9- قسم خداوند جهت نزول قرآن و هدایت // دخان 2 ‘ ق 1 ‘ واقعه 75 ‘ مدثر 32 و33 و34

10_ قسم خداوند با وعده های خدا // ذاریات 2 و 3 و 4 و 7 ‘ مرسلات 1 و 2 و 3

11_ قسم خداوند و اسامی مختلف قرآن // طور 1 و 2 و 3 و 4 و 5 و 6

12_ قسم خداوند و اثبات نبوت رسول // قلم 1 ‘ الحاقه 38 ‘ مرسلات 5

13_ قسم خداوند و وعده هلاکت بر .......... // معارج 40

14_ قسم خداوند و معاد و قیامت // قیامت 1 و 2 ‘ بروج 2 و 3

15_ قسم خداوند به ملائک مقرب درگاه // نازعات 1و 2 و 3 و 4 و 5

16_ قسم و آیات و نشانه های خداوندی // تکویر 15 و 17 و 18 ‘ انشقاق 16 و 17 و 18 بروج 1 ‘ طارق 1و 12 فجر 1 و 2 و 3 و 4 ‘ شمس 1 و 2 و 3 و 4 و 5 و 6 و 7 لیل 1 و 2 و 3 ضحی 1 و 2 ‘ تین 1و 2 و 3 والعادیات 1 ‘ والعصر 1